Het was een ideale dag voor een excursie naar de Markermeerdijken met een groep Aardrijkskunde docenten. Op diverse plekken hadden we goed zicht op de werkzaamheden voor de versterkingen in het kader van het Hoogwater beschermingsprogramma. De sprekers / begeleiders van het Hoogheemraadschap en het HWBP hebben de plannen toegelicht en vertelden ook over de besluitvormingsprocessen. Bij zo’n project in de directe omgeving van mensen heb je namelijk te maken met nogal veel tegenwerking, soms uit onverwachte hoek.

Het was interessant om de diverse varianten van dijkversterking in de praktijk te zien, en de achterliggende redenen te bespreken. Zo worden er dijken vóór de oude dijk gelegd, er tegenaan of juist er achter. Oude dijken moeten soms ook verwijderd worden om het landschappelijk beeld in stand te houden. Op sommige plekken houd je een mooi recreatiegebied er aan over, zoals het nieuwe lange strand bij Hoorn. 

Het eindexamen Aardrijkskunde kwam ook ter sprake, daar staat namelijk een opgave in over het HWBP. Het blijkt dat daar een niet correcte bewering in stond, daar moet nog een terugkoppeling over komen!

Voor in de klas werd gewezen op de educatieve video’s die voor het project gemaakt zijn: Educatie: leren over hoogwaterveiligheid | Hoogwaterbeschermingsprogramma (hwbp.nl)  Op deze website vind je mooie filmpjes en uitleg over dit projectgebied.

In het bovenbouw programma besteden we nog veel aandacht aan het Ruimte voor de Rivier programma, maar dit is inmiddels vrijwel afgerond. De soorten maatregelen van dit programma hebben we nog even doorgenomen, en ook de soms onbedoelde neveneffecten.

Het HWBP zet veel meer in op versterking van de dijken. Belangrijk onder andere door klimaatverandering. Er is inmiddels ook meer kennis over sterktes van dijken en overstromingsrisico’s. Daardoor wordt inmiddels niet meer gewerkt met en norm voor een hele dijkring, maar voor gedeelten van dijken waarmee een goede bescherming van het achterliggende land bereikt wordt. Bij de Markermeerdijken gaat het vooral om het voorkomen dat bij opstuwing dijken verzwakken en er is minder financiële ruimte voornatuurprojecten.

Tegenwoordig worden strenge normen gehanteerd voor de overstromingskans omdat de aantallen mensen en de waarde van de bebouwde omgeving hoog zijn. Het gaat dan voor sommige secties van de dijken om kansen op overstroming maximaal 1 / 1.000.000.

Kenmerken Project Markermeerdijken:

• 33 kilometer van Hoorn naar Amsterdam;
• Valt onder de HWBP2 regeling (nog circa 12 km op dit traject valt onder HWBP regeling);
• De hele dijk is provinciaal monument;
• Zeer betrokken omgeving met uitstekend Haags netwerk;
• Technisch complexe ondergrond;
• Nieuwe techniek toepassing Oeverdijk;
• Eerste project waar nieuwe normering is geïmplementeerd;
• Eerste dijkversterking met een alliantiecontract;
• Beschermde dorpsgezichten & delen Unesco werelderfgoed;
• Natura 2000 gebied en NNN gebied;
• Archeologisch rijk gebied, bijzondere vondsten;
• Meekoppelkansen o.a. stadsstrand Hoorn & doorlopende fiets wandelverbinding Hoorn-Amsterdam;
• Vrijwel al het materiaal en materieel wordt aangevoerd over het water;